Żadną miarą. Dostarczył jedynie pożywki dla naszych myśli. Jego wykład wygłoszony w trakcie inauguracji roku akademickiego w toruńskiej AKSiM w sobotę 15. 10. 2022 to rzecz klarowna i komunikatywna. Wysoki poziom akademicki. Świetna synteza. Temat „Ius i lex – źródła prawa”, 1h:37':44'': https://tv-trwam.pl/local-vods/vod.111122

W zasadzie jest to wstępny wykład z teorii prawa z nawiązaniem do konstytucjonalizmu. Warto go wysłuchać. Tu podaję kilka cytatów: „Potrzebujemy dobrych prawników, czyli ludzi, którzy rozumieją rzeczywistość w pierwszej kolejności. Prawo, jeśli ma być regulatorem ludzkich zachowań, musi odzwierciedlać rzeczywistość człowieka. Nie da się stanowić prawa i nie da się go później wykonywać, nie da się być po prostu dobrym prawnikiem, jeśli nie używa się rozumu i nie czyta się rzeczywistości. … Prawo bez kontekstu historycznego i przede wszystkim bez głębi filozoficznej nie jest żadną nauką. Jest tylko zbiorem jakichś regułek instrumentalnie wykorzystywanych i stosowanych dla potrzeb interesów rozmaitych grup. I dlatego tak ważne jest mówienie o źródłach prawa.” W dalszym ciągu Minister Edukacji i Nauki nawiązuje do znaczenie słowa ius jako prawa naturalnego, zaś lex to prawo stanowione. Między nimi jest związek, który prawodawcy i prawnicy winni rozumieć. „Ius, jak mówi O. Krąpiec, to jest relacja jaka zachodzi między osobami.” Postmodernistyczne przenoszenie rzeczywistości tej relacji na świat zwierząt jest pomyłką, która jednak wskazuje na podmiotowy charakter prawa. Prawo jest rzeczywistością istniejącą w świecie osób. Lex, prawo stanowione to według doskonałej definicji św. Tomasza z Akwinu, to rozporządzenie rozumu dla dobra wspólnego. Stąd potrzeba zrozumienia rzeczywistości. „Jeśli nie rozumie się człowieka, nie rozumie się rzeczywistości, nie ma szans” na dobre prawo stanowione.

W świetle tych refleksji prof. Czarnek pochwalił konstytucję z roku 1997. Podkreślił, że zespół prawników, który przygotował teoretyczne podstawy konstytucji, wykonał ogromną pracę w celu wskazania w niej Boga jako źródła prawa. Nie potrafię znaleźć żadnego artykułu, który wymieniałby owych teoretyków prawa. Dlatego zakładam, że do tego zespołu należał Adam Justyn Strzembosz, znany nam z apologii kasty sędziowskiej jako zdolnej do dojrzałego samooczyszczenia, prócz niego zapewne Andrzej Stanisław Zoll (w latach 1991–1993 przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej, w latach 1989–1997 sędzia, a w latach 1993–1997 prezes Trybunału Konstytucyjnego, w latach 2000–2006 rzecznik praw obywatelskich), marszałek Sejmu II kadencji Józef Zych, jeden z liderów PSL, i szereg innych luminarzy świata prawniczego. Efekt ich pracy widzimy w preambule:

W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny,

odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie,

my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej,

zarówno wierzący w Boga

będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna,

jak i nie podzielający tej wiary,

a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł,

równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski …

Tyle wystarczy. Treść albowiem zawarta w pierwszych słowach preambuły jest nie tylko wyrazem faktycznego powiązania prawa z  Wiecznym Prawodawcą, ale również odzwierciedleniem złożonej sytuacji naszego narodu po 1989 roku. Jacek Zaleśny tak ją opisuje : „Spór o konstytucję był pochodną innego sporu — socjopolitycznego ... Przebieg prac parlamentarnych odpowiadał realnemu podziałowi społecznemu, jaki występował i jest w Polsce, nierozwiązywalnego w drodze powszechnego kompromisu, a tym bardziej konsensu.” („TWORZENIE KONSTYTUCJI Z 1997 ROKU. PRZEJAW KOOPERACJI CZY RYWALIZACJI ELIT POLITYCZNYCH?” Przegląd Sejmowy nr 6(143)/2017, s. 177–206). Artykuł z 2017 roku, a więc niedawno napisany, mówi o podziale społecznym, „jaki występował i jest w Polsce, nierozwiązywalnym w drodze powszechnego kompromisu, a tym bardziej konsensu.” Jest, trwa nadal A. D. 2022. Najazd armii sowieckiej na Ukrainę ten podział pogłębił. 

Natomiast wierzący w Boga i wywodzący uniwersalne wartości z innych źródeł na ogół żyją w zgodzie, we względnej symbiozie. Czasem może w trakcie wyborów albo po eksplozji jakiejś kolejnej afery publicznej wyleją na siebie wzajemnie nagromadzone emocje. Rzadko raczej czytają konstytucję. Sądy omijają szerokim łukiem. Spory parlamentarne, czy nieparlamentarne, oglądają co najwyżej w telewizji. Żyją i funkcjonują w lokalnych wspólnotach, które nazywamy grajdołkami. Niektórzy z nich chodzą na wybory i głosują jak im rozum podpowiada. Rozum albo emocje.

Jeśli więc preambuła w dalszym ciągu mówi o tym, że jedni i drudzy, wierzący i "wywodzący uniwersalne wartości z innych źródeł" „ustanawiają Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa”, to z pewnością nie chodzi tu o zwykłych obywateli wierzących i niewierzących, nawet o przekonaniach lewicowych. Chodzi o reprezentantów tychże obywateli, która to reprezentacja przekroczywszy próg komitetów wyborczych przechodzi radykalną przemianę umysłu, zapewne znacznie wcześniej, za sprawą wtajemniczenia w złożoności politycznych układów, w jakie właśnie co wdepnęli. Złożoności, z której tzw. zwykły obywatel, ich wyborca, nie zdaje sobie sprawy. Jak najbardziej prawnicy nadają się na aktywistów partyjnych, wyborczych, według słów prof. Przemysława Czarnka, ich powołaniem jest rozumienie rzeczywistości i człowieka. Jeśli człowieka to i wspólnoty w której żyje.

Być może to nie jest jeszcze dla państwa jasne, ale pierwsze słowa preambuły, zacytowane wyżej, niemal wprost mówią o antagonizmie leżącym u podstawa konstytucji 1997, „nierozwiązywalnym w drodze powszechnego kompromisu, a tym bardziej konsensu”. Dlaczego? Ponieważ „wierzący w Boga” i „wywodzący uniwersalne wartości z innych źródeł” to nie są szarzy obywatele, ale reprezentanci, oderwani w jakimś stopniu od swojego elektoratu, od zwykłego codziennego niedostatku, od chamstwa i nadużyć w miejscu pracy, w urzędzie itp, wyróżnieni, umiejscowieni pod kloszem immunitetu dzięki gwarancjom udzielanym ich organizacjom przez organizacje z "wyższych półek". Można zatem zapytać czym są owe inne źródła wartości uniwersalnych w przypadku polityków PSL, PO, Lewicy szeroko pojętej. W obecnych okolicznościach od razu narzuca się brutalna odpowiedź. Są nimi „europejskie” dzieła literackie typu poezja Goethego, dramaty Jeana Genetta, powieści Gore'a Vidala i Umberto Eco, "filozofia" Nitschego, Marksa i Jacque'a Derrida, i rosyjska literatura „w której znaleźć można,” jak mi tłumaczyła pewna starsza pani, „odpowiedzi na wszystkie pytania ludzkości!”. Innymi słowy są nimi gwarancje z Berlina i z Moskwy, udzielane jednostkom takim jak Janusz Korwin-Mikke, Donald Tusk, a także całym grupom partyjnym. Konsekwencje tego faktu są dla nas oczywiste. Możemy tylko trwać w podziwie dla subtelnej wszechmocy faktycznego Władcy naszej Ojczyzny, który sobie tylko znanymi sposobami nie dopuszcza do kompletnej klęski polskiej państwowości i do kolejnego rozbioru.

2 kwietnia 2022 w sejmie miejsce miały obchody 25 rocznicy uchwalenia konstytucji 1997 roku. Wybaczcie państwo przydługi cytat, ale nie potrafię oprzeć się pokusie wyeksponowania tego całego cyrku, w którym obok wymienionych w nim osobistości pierwsze role grali tacy patrioci jak Donald Tusk, Władysław Kosiniak-Kamysz i Grzegorz Hołownia. Przeszłość i przyszłość moskiewskiej partii w Polsce zgromadziła się w jednym miejscu i czasie, i w jednej sprawie, mianowicie w sprawie podtrzymania powszechnego braku zrozumienia, czym jest nasza konsytucja:

„W trakcie uroczystości wystąpili marszałek Sejmu II kadencji Józef Zych, marszałek Senatu III kadencji Adam Struzik, były prezydent Aleksander Kwaśniewski oraz marszałek Senatu Tomasz Grodzki. Zych zwrócił uwagę na początek preambuły Konstytucji z 1997 roku, ze słowami "my, Naród Polski, wszyscy obywatele Rzeczypospolitej". Podkreślił przy tym, że "ta konstytucja nie jest konstytucją ugrupowań - jest konstytucją polskiego narodu". Zych przypomniał też pierwsze chwile po uchwaleniu konstytucji przed 25 laty, gdy jako przewodniczący Zgromadzenia Narodowego oświadczył, iż było to doniosłe wydarzenie "w historii narodu", oraz - jak wtedy mówił - "zwyciężył duch kompromisu i wspólnej odpowiedzialności za dobro narodu". Odnosząc się do obecnych dyskusji o tym, "czy konstytucję zmieniać, czy nie", były marszałek oświadczył, że polska ustawa zasadnicza z 1997 roku "wymaga jednego - czytania zgodnie z jej duchem i ścisłego stosowania". Tę wypowiedź marszałka Zycha zebrani przyjęli oklaskami.” https://tvn24.pl/polska/obchody-25-rocznicy-uchwalenia-konstytucji-w-sejmie-5659614

Nie było żadnego ducha kompromisu między. Był nóż przyłożony do gardła, przymus kompromisu. I jest nadal. Nadal będzie, jeśli zachód pozwoli istnieć Moskwie w upiornym stanie podobnym do obecnego. 

Konstytucja RP z 1997 roku jest dokumentem opartym na sprzeczności, na nierozwiązywalnym konflikcie. Doceniam inicjatywę wierzących teoretyków prawa, którzy przynajmniej w sposób zakamuflowany dali wyraz tzw. „invocatio Dei” w preambule. Ale tym bardziej uwypuklili fundamentalne napięcie u podstaw polskiego życia publicznego. Są oczywiście inne jeszcze sprzeczności wskazywane przez eurosceptyków, dotyczące kompetencji obcych ośrodków władzy wobec polskiego prawa. Ale zostawiam to na inną okazję.

Pod koniec XVIII w. w obliczu podobnych, głębokich sprzeczności i konfliktów w Anglii, po długiej wyczerpującej wojnie domowej, organizacje tworzące wówczas parlament angielski, organizacje o różnych często skonfliktowanych przekonaniach religijnych i lojalnościach, zaproponowały królowi Jakubowi II Stuartowi kompromis, życie w zamian za detronizację i powołanie nowej dynastii. To opłacało się wszystkim stronom. Chodziło również o ograniczenie władzy króla na korzyść parlamentu*, czyli o ustanowienie monarchii parlamentarnej. Skutkiem tego było sformułowanie bardzo ogólnego dokumentu, który po dzień dzisiejszy jest namiastką tylko konstytucji. W 1689 został przegłosowany i przyjęty Bill of Rights. Pełna konstytucja z preambułą i invocatio Dei była niemożliwa do uchwalenia z racje tego, że „złota epoka” konstytucjonalizmu jeszcze nie nadeszła, ale także z powodu waśni między arystokracją popierającą Stuarta, szukającą wspólnych interesów z Francją Bourbonów, powierzchownie katolicką, a arystokracją i średnią klasą reprezentowaną przez Kalwinistów i szereg innych odłamów protestantyzmu, szukających wspólnych interesów z merkantylną organizacją holenderską, ale również i starozakonną. Do tego dochodzili jeszcze arystokraci szkoccy ze swoimi klanami kupieckimi. Konsensus był niemożliwy. Możliwa była natomiast równowaga sił. Bill of Rights wyraził ją dość oględnie, ale na tyle wystarczająco, by Anglicy i Szkoci mogli zabrać się ponownie za swoje biznesy. I o to właśnie chodziło. Konstytucja, taką jaką my znamy, byłaby dla Anglii i Szkocji zarzewiem kolejnej wojny domowej.

Zarys wojny domowej widzimy w polskiej konstytucji. Nie tylko między wierszami, ale wyrażony niemal wprost. Ci, którzy chcą kontynuować tradycję tzw. I Rzeczypospolitej i 3-majowej konstytucji, mają wspólnie radzić nad prawem i sprawami państwowymi ze spadkobiercami Targowicy, Goralenvolku i manifestu PKWN. To jest niemożliwe. Niestety nie jest możliwe również uwolnienie się od jarzma tej konstytucji.

Po co zatem o tym pisać? Dla rozrywki myślowej. I dla nauki. Może nauka, która być może wyrośnie z tych nieuczesanych refleksji, przyda się do czegoś w przyszłości? A jeśli nie, to pozostanie rozrywką dla umysłu.

Na koniec jedno pytanie: co z tymi którzy nie wywodzą prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna z żadnych źródeł? Np. co z młodymi bojówkarzami gotowymi wdeptać w ziemię obrońców Krzyża na Krakowskim Przedmieściu w 2010 roku? Co z napadającymi niedawno na Kościoły na tle obrony rzekomego prawa matki do mordu na swoim nienarodzinym dziecku? Co z parlamentarzystami głoszącymi konieczność odstrzelenia braci Kaczyńskich jeszcze przed rokiem 2010? Odpowiedź jest prosta: podlegają resocjalizacji. Resocjalizacji, której nikt nie prowadzi. Czemu nie prowadzi? Bo podlegają innemu porządkowi i kto inny ma nad nimi pieczę. Ani parlament RP ani administracja rządowa. Są „resocjalizowani” inaczej. Inaczej to znaczy jak? Tak, że nie jesteśmy pewni, czy dożyją wieku średniego.

---------------------------------------------

*Na marginesie dodaję, że Stuartowie zostali oczywiście oszukani. Ale arystokraci z ich kręgu, John Gage, Richard Cantillion, John Law, zawarli operacyjny kompromis z rządzącym układem. Stali się dyspozycyjni i wydatnie dopomogli w bankrutacji skrabu Bourbonów.

---

tagi: przemysław czarnek  aksim  inauguracja  źródła prawa  konsytucja 

	Magazynier
	17 października 2022 22:46

38     1668    13 zaloguj sie by polubić